Hai năm ở Hàn Quốc về, mình cũng không có ý định đi đâu nữa. Ở Việt Nam làm cho Panasonic R&D cũng nhiều cái thú vị. Chuyện vào Panasonic cũng lại rất tình cờ. Đi hội nghị gặp một cậu người Sing làm cho Panasonic R&D Singapore, cậu nói chuyện Panasonic mới mở một phòng thí nghiệm ở Hà nội. Mình thấy hay, trước giờ hay nghe đến FDI mở nhà máy chứ ít khi nghe thấy mở phòng nghiên cứu. Xem trên mạng thì thấy hết đợt tuyển rồi những vẫn nhờ cậu người Sing là mày viết cho tao cái thư kết nối. Gửi email hồ sơ, mấy hôm sau được mời đến phỏng vấn ngay và luôn, chả chuẩn bị gì. Lần đầu tiên nghe người Nhật nói tiếng Anh, bác tổng giám đốc hỏi "Do you have any question?" mà nghe đến mấy lần mới ra được chữ "quét si ôn". Vừa về đến nhà thì chị Vân làm tổ chức đã gọi điện offer tuần sau đi làm, lương tính bằng đô nên mình gật luôn. Đời mình cứ thấy đâu hay là tự xông đến.
Làm cho Panasonic một thời gian mình học được nhiều nhưng bắt đầu thấy lấn cấn. Nhìn chế độ đãi ngộ của công ty với nhân viên người Nhật và người Việt, mình có cảm giác như là công dân hạng hai. Vị trí của mình nằm kẹt giữa mấy bác Nhật và khối kỹ sư Việt Nam nên có điều kiện quan sát. Cảm giác của mình vậy thôi chứ đồng nghiệp Nhật đều rất lịch sự và thân thiện. Sang Nhật công tác mình mới ngộ ra rằng, những kỹ thuật gốc thì họ giữ lại ở Nhật, những việc kỹ thuật thấp hơn nhưng tốn nhân lực, họ sẽ đẩy sang Việt Nam như một cách giảm chi phí. Mình khó có thể học được cái gì từ đầu đến cuối ở đây, sau lại như thầy bói xem voi. Trong đầu mình bắt đầu nhen nhóm ý định đi làm tiến sỹ. Một phần nữa là mình thấy đường học của mình có vẻ chưa xong.
Trao đổi với gia đình thì bố bảo tuỳ mày nhưng nếu có đi thì phải đưa được vợ con đi cùng (con lúc này còn trong bụng mẹ). Bố mình có quan điểm thế: tao cung cấp thông tin, mày tự quyết tự bơi, sướng khổ tự chịu, khi nào chết đuối tao cứu. Thế là ngày đi làm, tối về Google, rồi lọ mọ làm hồ sơ. Thời mình Internet đã phổ biến nên cũng dễ. Nhắm đi Mỹ và châu Âu. Mình cứ vào Wikipedia xem danh sách các trường đại học ở một nước, rồi vào website từng trường, đánh giá về trường, xem thông tin về lab và các vị trí đang tuyển. Bắt đầu bắn tỉa. Sau độ 1 tháng thì có phản hồi đầu tiên. Thi thoảng cứ đến tối là có cuộc phỏng vấn qua điện thoại. Dính phát đầu tiên là trường Memphis ở Tennessee Mỹ, nhưng học bổng có 1200 đô, không đủ đưa gia đình đi nên mình im chưa trả lời. Chalmers, Thuỵ Điển phỏng vấn xong thì bị từ chối vì họ cần người có kinh nghiệm thực tế về vật lý laser, mà mình thì ngoài cái bút laser chưa sờ đến thứ khác bao giờ. TU Eindhoven phỏng vấn điện thoại xong, mời sang Hà Lan phỏng vấn, họ trả tiền. Vì vướng lịch đi Nhật tháng 12, nên phải lùi lại cuối tháng 1 năm 2009 vì đầu tháng thì bên Hà Lan đi nghỉ chưa về. Đâm ra trễ mất gần 2 tháng. Đầu Hà Lan có vẻ không muốn đợi.
Đúng chiều thứ 4 mùng 3 tết xách ba lô lên đường. Vì muốn ăn đủ 3 ngày tết nên phải bay hơi lòng vòng, do không có chuyến bay từ Hà Nội sang Châu Âu vào thứ 4 (hẹn sáng thứ 6 phỏng vấn, hẹn thứ 6 cũng là có "âm mưu" của nó vì hội đồng thường sẽ dễ tính hơn), phải bay vào Sài Gòn, sang Frankfurt, rồi mới đến Amsterdam. Vào Sài Gòn đợi 5 tiếng còn tranh thủ thăm ông anh họ. Tết nhất bận, chẳng chuẩn bị gì, lên máy bay sang Frankfurt mới bắt đầu ôn bài, làm slide trình chiếu. Tính mình vẫn hay cao bồi chủ quan thế. 4 giờ chiều thứ 5 (10 giờ tối giờ Hà Nội) mới đến được khách sạn. Mệt quá đánh một giấc, tỉnh dậy đã 9 giờ tối. Xuống lễ tân hỏi cách vào mạng để báo tin về nhà thì chẳng thấy ai. Chạy ra phố định kiếm quán cafe Internet thì vắng như chùa bà đanh. Quê hơn cả Mù Căng Chải. Đành quay về, may vẫn còn ít đồ ăn thủ ở trên máy bay.
Sáng hôm sau mò lên phỏng vấn, hội đồng 5 đồng chí. Chiến thuật của mình là tấn công chủ động, lùa địch vào bẫy. Xin phép được trình bày những kết quả nghiên cứu mà mình đã làm. Gài mấy chỗ cho mọi người hỏi. Thế là phần lớn thời gian trao đổi loanh quanh thứ mình đã làm, mà mình làm thì mình thạo nhất rồi. Một bác tên là Eduward dẫn đi xem lab, 2 tầng liền, nhiều máy móc, dây dợ. Bác này cũng tranh thủ kiểm tra mình. Chỉ vào cái máy hỏi mình là máy gì (hồi xưa ở Hàn, lab cũng có nhiều máy, nhưng không làm thí nghiệm lớp vật lý bao giờ nên mình chả biết gì). Mình bảo để tao nhìn lại, ở đây hơi tối. Mình biết là máy gì thì thường cũng có tên ở góc của bảng điều khiển, mình đọc ngay "optical spectrum analyser", mình "thật thà" là hãng này tao chưa dùng bao giờ (thực ra là hãng nào thì cũng thế). Eduward gật gù rồi dẫn đi ăn trưa. Lúc ăn trưa cứ hỏi dò xem mày có apply ở đâu nữa không. Mình bảo là có nhưng tao thích vị trí ở đây nhất (phét thế).
Thế là xong phỏng vấn, chiều thứ 7 mới bay về. Mình đã liên hệ trước với cậu Phú đang làm thạc sỹ ở đây. Cậu Phú dẫn mình đi loanh quanh giới thiệu cuộc sống ở đây, rồi dẫn sang nhà chị Trang. Chị Trang cũng sang đây theo chồng làm PhD. Gặp đúng người, vì mình đang muốn tìm hiểu cuộc sống gia đình có con nhỏ. Chị bảo không phải lo, sống tốt, chị bầu ở Việt nam rồi mới sang đây đẻ. Thế thì cứ theo dấu chân phía trước mà đi thôi. Sáng thứ 7 chị còn dẫn đi mua sắm, tranh thủ mua bình sữa với bỉm, ra chợ ngoài trời họp vào mỗi thứ 7 xem người ta bán gì. Xem một vòng thì mình càng thấy yên tâm cho vợ con sang đây. Đi đâu cũng chụp ảnh để về thuyết phục vợ sang đây đẻ. Trường chưa trả lời nhưng mình hơi có niềm tin.
Chiều thứ 7 ra sân bay, vì chiều đi có mỗi một cái ba lô nên chiều về mang giúp cho anh Hoá (mới gặp ở nhà chị Trang) một valy quần áo gửi cho trại trẻ mồ côi (may anh không gửi bột gì về). Bay về đến Nội Bài là 6 giờ sáng thứ hai, là ngày đi làm lại đầu tiên sau tết ở Panasonic. Trên taxi về nhà mới gọi cho công ty xin phép đến muộn một tiếng. Về nhà rửa ráy, chạy lên công ty mới 9 giờ. Bảo em vừa mới đi Hà Lan về, mọi người không tin (sáng thứ 4 tuần trước vẫn còn đi chơi nhà nhau). Lần sau đến muộn một tiếng thì lấy lý do hỏng xe là được rồi.
Mấy hôm sau nhận được email, đầu tiên báo rất tiếc là có ứng viên phù hợp hơn nên nó được nhận. Sau này mới biết là cái đứa được mời vì mình không sang ngay được (tưởng đi câu hoá ra mình lại là cá). Đoạn sau mới trình bày là mày có background rất phù hợp với vị trí khác. Vị trí này mở hơn một năm không tìm được người phù hợp vừa mới đóng. Giờ mở lại mà mày apply thì bọn tao nhận. Mình thấy vị trí mới còn thích hợp hơn nên đồng ý luôn. Cái này đúng là duyên.
Lúc này bắt đầu mới từ chối Memphis và NTNU bên Na Uy. Na Uy nhiều tiền hơn nhưng mình ngại lạnh mà chưa sang tận nơi nên chưa rõ cuộc sống thế nào. Còn mấy mối nữa chưa chung cuộc nhưng cũng thôi. Ở Hà Lan làm tiến sỹ được ký hợp đồng lao động làm nghiên cứu viên 4 năm, có lương hưu, đóng thuế đàng hoàng, không phải học bổng. Lương đút túi đủ nuôi vợ con, ngoài ra còn trợ cấp trẻ con với giảm trừ gia cảnh các loại, năm 40 ngày phép.
Báo với Panasonic thì bác tổng mời đến nhà ăn cơm, thuyết phục ở lại. Nhưng mình đã quyết rồi. Bác còn sai cả thuyết khách, một anh TS người Nhật. Vào phòng thuyết khách bảo tao biết là không lay chuyển nổi mày vì tao từng thế, thôi cứ ngồi nói chuyện chơi để bác tổng nhìn thấy. Sau này đi bác còn tặng một tượng thần may mắn, mình giờ vẫn giữ.
Chốt đi Hà Lan nhưng mình xin GS cho bắt đầu vào tháng 6 vì vợ tôi tháng 5 dự kiến đẻ mà vợ tôi không chịu sang Hà Lan đẻ. GS bảo mày cứ sang đầu tháng 4 mà nhận việc, nghỉ chỗ cũ rồi thì không có lương, sang đây ký hợp đồng có lương rồi tao cho về. Mình thấy GS sao tốt quá thế (có khi sợ mình chạy). Sau này thì mới biết là GS cũng tốt vừa thôi. Vì tiền dự án châu Âu mà không thuê người thì cũng không được lấy về. Mà trường lấy về 10 đồng, thì chi cho nhân sự cụ thể chắc chỉ 4 đồng. Ngoài tiền vé máy bay đi lại mấy lượt (cả lượt về vợ đẻ), trường còn có gói chuyển nhà. Có hoá đơn thì được thanh toán theo hoá đơn mà không có hoá đơn thì được một cục 1500EUR. Mình có gom hết hoá đơn cũng chả đến số đấy mà lại mất công nên xin nhận một cục.
Thú thật là trước khi sang đây thì mình cũng không có khái niệm yêu ghét gì Hà Lan. Nếu nói chọn sang đây là do yêu thích Hà Lan thì hơi bốc phét. Nhưng càng ở lâu lại càng yêu đất nước con người Hà Lan, nhất là khí hậu. Cái duyên nợ với Hà Lan nó bắt đầu như thế.
Đợi ở sân bay Frankfurt
Khảo sát ở chợ ngoài trời
Thư chính thức mời nhận việc làm nghiên cứu sinh
Giáo sư viết hay phết, tăng cường viết hồi ký đời mình cho độc giả tham khảo nha.
Trả lờiXóaCảm ơn sếp
Xóa